15 İyun – Milli Qurtuluş Günü: Dövlətin varlığının qorunduğu tarixi dönüş

Elxan Yaqubov

Bioloji Təbabət-İnteqrativ Sağlamlıq Mərkəzinin rəhbəri 

Azərbaycan xalqının müstəqillik tarixi yalnız dövlətin qurulması ilə deyil, həm də bu dövlətin qorunması və yaşadılması uğrunda aparılan mübarizə ilə müəyyən olunur. 1991-ci ildə müstəqilliyini bərpa edən Azərbaycan çox keçmədən dərin sınaqlarla qarşı-qarşıya qaldı. Müstəqillik arzusunun reallığa çevrildiyi, lakin onun davamlılığının sual altında olduğu bir vaxtda xalq 15 İyun 1993-cü ildə öz qurtuluş yolunu seçdi. Bu tarix yalnız bir siyasi hadisə deyil, bütöv bir millətin tarixi iradəsinin, dövlətə olan inamının və liderinə olan güvəninin simvoludur.

1990-cı illərin əvvəlləri Azərbaycan üçün qarışıq və gərgin bir dövr idi. Qarabağda başlayan hərbi münaqişə Ermənistanın işğalçılıq siyasətini gücləndirdi, daxildə isə hakimiyyət böhranı və siyasi çəkişmələr ölkəni parçalanma həddinə gətirib çıxardı. Qeyri-sabitlik iqtisadiyyatı iflic etmişdi, xalq ümidsizliyə qapılmışdı. Dövlət orqanlarının fəaliyyəti dayanmaq üzrə idi, əyalətlərdə özbaşınalıq hökm sürürdü.

Bu dövrdə xalqın dövlətə olan inamı azalmış, hər bir vətəndaş öz təhlükəsizliyini yalnız fərdi şəkildə təmin etməyə çalışırdı. Cəmiyyətin bütün təbəqələrində qeyri-müəyyənlik, qorxu və xaos hakim idi. Belə bir şəraitdə Azərbaycanın müstəqilliyini qorumaq, dövlətçiliyini möhkəmləndirmək son dərəcə çətin bir vəzifə idi.

1993-cü ilin iyununda ölkə vətəndaş müharibəsi astanasında idi. Gəncədə baş verən qiyam hadisələri Azərbaycanın suverenliyini və ərazi bütövlüyünü real təhlükə altına salmışdı. Məhz bu dövrdə Azərbaycanın müxtəlif bölgələrindən olan ziyalılar, siyasətçilər və sadə vətəndaşlar ölkənin xilası üçün yeganə çıxış yolunu Heydər Əliyevin siyasi hakimiyyətə qayıtmasında gördülər.

Naxçıvan Muxtar Respublikasında yaşayan Ulu Öndər xalqın çağırışına biganə qalmadı və iyunun 9-da Bakıya gəldi. 15 iyun 1993-cü ildə isə Ali Sovetin sədri seçilərək faktiki olaraq ölkənin siyasi rəhbəri oldu. Bu tarix Azərbaycan xalqının yaddaşına Milli Qurtuluş Günü kimi həkk olundu.

Heydər Əliyevin hakimiyyətə qayıdışı ilə ölkədə sabitlik mərhələsi başlandı. İlk növbədə, dövlət hakimiyyətinin mərkəzləşdirilməsi, silahlı qrupların tərk-silah olunması və hüquq-mühafizə orqanlarının fəaliyyətinin gücləndirilməsi ilə ictimai asayiş bərpa olundu. Vətəndaşların təhlükəsizliyi təmin edildi, iqtisadi islahatlara start verildi.

Ulu Öndər hüquqi dövlət quruculuğunu əsas prioritetlərdən biri kimi müəyyən etdi. 1995-ci ildə yeni Konstitusiyanın qəbul olunması ilə Azərbaycan Respublikasında demokratik, hüquqi və dünyəvi dövlətin təməl prinsipləri rəsmiləşdi.

1994-cü ilin sentyabrında imzalanan “Əsrin müqaviləsi” ilə Azərbaycan dünya neft bazarına çıxış qazandı. Bu müqavilə Azərbaycanın enerji ehtiyatlarının beynəlxalq investorlar üçün açılmasını təmin etməklə yanaşı, ölkəyə milyardlarla dollar sərmayənin axınına səbəb oldu. Bu sərmayələr iqtisadiyyatın dirçəlməsinə, yeni iş yerlərinin yaradılmasına, sosial rifahın yüksəlməsinə təkan verdi.

Bu dövr həm də regionların inkişafı üçün start nöqtəsi oldu. Yol infrastrukturunun yenilənməsi, elektrik və qaz təchizatının yaxşılaşdırılması, yeni məktəb və xəstəxanaların tikilməsi kimi tədbirlər dövlətin güclənməsini sürətləndirdi.

Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə formalaşan siyasi sabitlik və hüquqi mühit xalqın dövlətə və liderinə olan inamını bərpa etdi. Xalq liderinə inanır, lider xalqın maraqlarını qoruyurdu. Bu qarşılıqlı inam və güvən ölkədə milli həmrəyliyin formalaşmasına səbəb oldu. Bu birlik təkcə 1990-cı illərin çətin dövründə deyil, bu gün də ölkənin inkişafının əsas amilidir.

Bu gün Prezident İlham Əliyev tərəfindən həyata keçirilən siyasi kurs məhz o birliyin davamıdır. Azərbaycanın Vətən müharibəsində qazandığı tarixi Qələbə də həmin xalq-lider birliyinin və dövlətin gücünün bariz nümunəsidir.

Bəzən bir tarix təkcə keçmişi xatırlatmaq üçün deyil, həm də bu günə və gələcəyə istiqamət vermək üçün dəyər qazanır. 15 İyun elə məhz bu cür tarixdir. Bu gün Azərbaycan regional və beynəlxalq səviyyədə nüfuzlu bir ölkəyə çevrilibsə, müasir texnologiyalar və innovasiyalar dövləti kimi tanınırsa, bu, məhz 1993-cü ilin iyununda qoyulan təməl üzərində qurulub.

Müasir Azərbaycan iqtisadi baxımdan özünü təmin edən, enerji layihələri ilə Avropanın enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynayan, həmçinin siyasi baxımdan müstəqil və prinsipial mövqe sərgiləyən bir dövlətdir. Bu reallığın kökündə Milli Qurtuluş Günündə başlanan siyasi iradə və vətəndaş həmrəyliyi dayanır.

15 İyun – Milli Qurtuluş Günü Azərbaycan xalqının yaddaşında bir xilaskar gün, dövlətin uçurumdan geri döndüyü tarix, sabitliyin və tərəqqinin başlanğıcı kimi yaşayır. Bu tarix bizə xatırladır ki, güclü dövlət qurmaq üçün milli birlik, siyasi iradə və uzaqgörən liderlik mütləqdir.

Bu gün biz azad və güclü Azərbaycanın vətəndaşlarıyıqsa, bu, 1993-cü ildə atılan qətiyyətli addımların nəticəsidir. Bu gün də həmin ruhla irəliləmək, Heydər Əliyevin siyasi irsini yaşatmaq, dövlətçilik ənənələrini qorumaq hər birimizin borcudur.